وام مسکن مرهمی بر زخم رکود

وام مسکن مرهمی بر زخم رکود

سرانجام پس از روزها و هفته ها انتظار به سر آمد و مقرر شد مصوبه شورای پول و اعتبار مبنی بر پرداخت تسهیلات خرید مسکن تا 60 میلیون تومان از دی ماه با شرایط جدید اجرایی شود . بی تردید برای خروج از رکود مسکن یک راه نمی توان انتخاب یا پیشنهاد کرد . این کشتی به گل نشسته را باید با محرکه های زیاد وادار به حرکت کرد . وام 60 میلیونی گرچه به تنهایی نمی تواند موجب خروج رکود از بازار مسکن شود اما می تواند مرهمی بر زخم های کهنه بازار مسکن باشد .
شورای پول و اعتبار اواخر مهر طی مصوبه ای اعلام کرد که سقف وام تسهیلات مسکن از 35 میلیون تومان تا سقف 60 میلیون تومان افزایش یافت . طبق این مصوبه برای شهرتهران 60 میلیون تومان ، برای مراکز استان 50 میلیون و برای سایر شهرهای ایران 40 میلیون تومان در نظر گرفته شده است .
اما مصوبه شورای پول و اعتبار به دلیل پاره ای از ابهامات از جمله میزان سود و نرخ سپرده قانونی توسط بانک مسکن اجرایی نشد تا این که هفته گذشته شورای پول و اعتبار با کاهش نرخ سپرده قانونی حساب سپرده سرمایه‌گذاری ممتاز از 10 به 2 درصد موافقت کرد. بانک مسکن طی دو ماه اخیر منتظر بود تا مجوز شورای پول و اعتبار مبنی بر کاهش نرخ سپرده قانونی صادر شود.
البته طبیعی است با این مصوبه 8 درصد از نرخ سپرده قانونی حساب سپرده سرمایه گذار کاهش یافت و طبعا 5/1 درصد هم از نرخ سود تسهیلات کاسته شد . بنابراین سود تسهیلات وام جدید حساب سپرده ممتاز که از طریق خرید اوراق حق تقدم تهیه می شود از 20 درصد به 5/18 درصد کاهش یافته است.
روش تقسیط وام 60میلیونی برای تهران به اضافه 10 میلیون اوراق به روش ساده، پلکانی و پلکانی دوره‌ای است که مدت بازپرداخت حداکثر 12 سال است.برای وام 60 میلیون تومانی به روش ساده ماهانه یک میلیون و 40 هزار تومان، پلکانی دوره‌ای در 5 سال اول 932 هزار تومان، 5 سال دوم یک میلیون و 120 هزار تومان و دو سال آخر یک میلیون و 340 هزار تومان و در پلکانی سالیانه اقساط ماهانه از 867 هزار تومان شروع می‌شود.
این تسهیلات با مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار از دی ماه سال جاری توسط بانک مسکن و از طریق خرید اوراق حق تقدم اجرایی می شود . این وام برای واحدهای مسکونی تا بیست سال ساخت در نظر گرفته شده است و در صورتی که تاریخ صدور پروانه ساختمانی بیش از 20 سال باشد افراد می توانند از سقف وام 35 میلیونی استفاده کنند .
تسهیلات بانک مسکن برای خرید واحد مسکونی از طریق خرید اوراق حق تقدم مسکونی راهی برای خروج از رکود بازار مسکن ایران است . در شرایط فعلی شاید تنها راهکار زود بازده برای خروج از رکود چند ساله بازار مسکن تزریق نقدینگی و ارائه تسهیلات باشد تا این بازار رونق گیرد .
اگرچه بر این نوع از تسهیلات و خدمات بانکی ایرادات فراوانی وارد است اما در شرایط اضطرار چاره ای جز تن دادن به حداقل های ممکن برای خروج از رکود نیست . والا همه می دانند که پرداخت تسهیلات بانکی به افراد متقاضی با سود 5/18 درصدی و دوره بازپرداخت 12 ساله حدود 90 میلیون تومان سود دارد که هزینه آن را باید خریدار بپردازد . در دنیا برای خانه دارشدن افراد تسهیلات بلند مدت با نرخ سود پایین در نظر گرفته می شود اما در ایران بانک ها از جمله بانک مسکن خود را متعهد به خانه دارشدن نمی داند بلکه خود را موظف می داند در قبال ارائه تسهیلات سود بالای خود را در زمان مقرر از مشتری دریافت کند.
تسهیلات وام خرید مسکن تا سقف 60 میلیون تومان در حکم یک مُسّکن کوتاه مدت است و نمی تواند بازار مسکن را از این وضعیت موجود خارج کند . اولا با وام 60 میلیونی خرید مسکن و 10 میلیون وام جعاله در خوش بینانه ترین حالت یک پنجم هزینه خرید مسکن در تهران تامین می شود و طبعا نقش موثری در خانه دارشدن ندارد . ثانیا نرخ سود بالا و پرداخت حدود 90 میلیون تومان سود در 12 سال نشان می دهد که بانک تنها به منافع خود فکر می کند و تعهدی بر خانه دارشدن مردم ندارد. ثالثا پرداخت اقساط ماهیانه بالغ بر یک میلیون تومان برای اقشار کم درآمد و متوسط جامعه کمی دشوار است و تنها بخشی از افراد جامعه می توانند این اقساط را بپردازند و مهمتر از همه اختلاف میزان وام در تهران و شهرستان ها ست که 10 میلیون تومان در نظر گرفته شده است . در صورتی که اختلاف قیمت واحد مسکونی در تهران با شهرستان ها بیش از 50 درصد است. بنابراین کاملا پیداست که وام های بانکی درایران بیش از آن که به نفع مردم باشد منافع مالی بانک ها را تامین می کند. با این حال تسهیلات خرید مسکن تا سقف 60 میلیون در شرایط فعلی شاید بتواند مرهمی بر زخم کهنه سال ها فروش نرفتن واحد های مسکونی در ایران باشد .
بازار مسکن در شرایط کنونی نیاز به مُسّکن های فراوانی دارد تا با این مُسّکن ها بازار تحریک شود و رونق گیرد . بی تردید برای خروج از رکود بازار مسکن نیاز به طراحی و برنامه ریزی و تامین منابع مالی معتبر و مدیریت اجرایی است . شاید ارائه تسهیلات خرید مسکن تا سقف 60 میلیون تومان و وام 100 میلیونی انبوه سازان و ورود سرمایه های خارجی پس از اجرایی شدن برجام و اجرای برنامه های وزارت راه و شهر سازی از جمله احیای بافت های فرسوده و… بتواند آرام آرام بازار مسکن را از رکود موجود خارج کند .
پس باید به تسهیلات بانکی در شرایط کنونی به چشم مثبت نگریست چرا که به قول مولانا :
آب دریا را اگر نتوان کشید
محمدرضا محمدی